Het Antwerpse Havenhuis vormde het decor voor de wereldpremière van 'Opera on Brainwaves', de eerste keer dat de emoties van een zangeres door hightech-kleding zichtbaar worden gemaakt.
Op 12 december 2022 ging ‘Opera on Brainwaves’ in wereldpremière in Antwerpen. Het gaat om een initiatief van techfashion designer Jasna Rokegem en sopraan Elise Caluwaerts.
Opera on Brainwaves is een artistieke performance met een mix van mode, technologie, wetenschap en muziek. Tijdens het interactieve optreden van Elise Caluwaerts werden haar emoties in realtime geprojecteerd vanuit haar kleding. De hoogtechnologische jurk die Elise droeg, is een unieke creatie van Jasna Rok Lab, en zorgt er voor dat de emoties van de draagster zichtbaar zijn voor het publiek.
Haven als proefttuin voor innovaties
'Opera on Brainwaves verenigt ondernemerschap, start-ups en spitstechnologie met mode en kunst en dat zijn twee zaken waar Antwerpen heel sterk in is', reageert Jacques Vandermeiren, CEO Port of Antwerpe-Bruges. 'Als Antwerpenaar ben ik dan ook bijzonder fier op deze primeur. Een primeur die wordt ondersteund door Port of Antwerp-Bruges, één van de toonaangevende havens ter wereld, waar ook innovatie een hoofdrol speelt. Want we bouwen elke dag aan de ‘port of the future’, om de haven efficiënter, veiliger en veerkrachtiger te maken. De haven is een proeftuin voor innovaties waar verschillende nieuwe technologieën samenkomen. We gaan ook actief op zoek naar innovaties en technologieën met een positieve bijdrage aan de haven en de samenleving. Precies daarom steunen we dit project, omdat het ook technologie met mode, kunst en het menselijke verzoent.'
Voor de toeschouwers maandagavond was het een bijzondere ervaring om niet alleen te genieten van de muziek, maar ook om tegelijkertijd de emoties van de zangeres te zien in de kleuren van de kleding die sopraan Elise Caluwaerts droeg. Zo kreeg iedereen tijdens haar optreden via een kleurenprojectie een visuele blik op haar échte gevoelens: vreugde, enthousiasme, angst, verdriet, concentratie, liefde, ...
'Een operavoorstelling barst van de emotie. Toch zijn er zoveel gevoelens die ik als performer leer verbergen, zoals mijn zwakheden, stress en concentratie. Opera on Brainwaves toont de werkelijke ervaring van het optreden, waardoor de voorstelling intiemer en persoonlijker wordt, en het contact met het publiek nog intenser', vertelt Elise Caluwaerts.
Eigen ontwikkelde microcontroller
De interactieve jurk is het resultaat van twee jaar werk door onderneemster Jasna Rokegem en verlegt een heleboel technologische grenzen. Zo wordt er gebruik gemaakt van een eigen ontwikkelde microcontroller die op maat ontworpen werd om de jurk aan te sturen. Deze mini-computer moest uit zo klein mogelijke onderdelen gemaakt worden om hem draagbaar te maken.
Om de hersendata van de artieste te kunnen verwerken is er heel wat data verzameld om de emoties te kunnen detecteren uit hersengolven die dan via deze draagbare microcontroller en eigen geschreven algoritmes worden omgezet. Dit leidt tot de creatie van een ‘neurale feedback loop’ en een nieuwe emotionele taal die wordt weergegeven door het veranderlijke karakter van de jurk. Deze emotionele taal is uniek en werd geconstrueerd door het samenvoegen van verschillende invalshoeken: van oude Chinese kennis met betrekking tot energielijnen, tot body heat maps, kleurenpsychologie en lichaamstaal.
In 2020 won Jasna Rokegem de Automation Magazine Award, de jaarlijkse onderscheiding voor innovatie in technologie die wordt uitgereikt door de redactieraad van Automation Magazine.
'Bij Opera on Brainwaves vervagen de grenzen tussen de artiest en het publiek volledig. Het doet alle betrokkenen nadenken over de rol die technologie kan spelen bij het versterken van interacties tussen mensen', aldus Jasna Rogekem. Samen met Elise omschrijft ze dit met een nieuw begrip: 'empathic augmentation.' 'Iets abstract zoals hersengolven en emoties, wordt nu visueel in een muziek performance weergegeven.'
Opera on Brainwaves is mogelijk gemaakt door sponsor partners Artes Law, FEDORA, FlyingGroup, Manley pr, Port of Antwerp-Bruges, Stad Antwerpen, Starsky, The Beacon, Glassroots, Universiteit Antwerpen, professor David Caruso en de Vlaamse Overheid.
Foto: Hightech fashion ontwerpster Jasna Rokegem (l.) en sopraan Elise Caluwaerts.
(copyright: Shruti Mehta)
