In een opmerkelijke opinie in zakenkrant De Tijd zegt hoofdecononoom Stijn Decock van Voka dat steeds meer bedrijven hun productievestiging in België versterken. Een hoopvolle trend.
Sinds de jaren 70 verloor de maakindustrie in het Westen terrein doordat productievestigingen werden verhuisd naar lagelonenlanden. Sectoren zoals de confectie of de consumenten-elektronica keerden ons land vrijwel volledig de rug toe.
Stijn Decock ziet het tij nu voorzichtig keren. Eerst gebeurde dit volgens hem in Amerika. ‘Het loonverschil tussen China en de VS was afgenomen, de VS beschikten over goedkopere energie en heel wat bedrijven waren niet altijd zo gelukkig met de kwaliteit van en de communicatie met hun Aziatische vestiging. Bovendien betekent produceren in Azië dat de producten wekenlang onderweg zijn. Dat is niet bevorderlijk om snel in te spelen op een snel wijzigende vraag van de klant’, aldus Decock. Maar de bonus die er nu voor zorgt dat (Amerikaanse) bedrijven terug in eigen land produceren is (niet Trump), maar een doorgedreven automatisering.
Ook in Europa is deze hoopvolle trend ingezet. ‘Robots en hoogtechnologische machines laten toe complexe producten te maken met een beperkt aantal arbeidskrachten. Het grote loonverschil met Azië en Centraal-Europa gaat dan minder sterk doorwegen. Daardoor wordt het opnieuw interessanter om dicht bij de klant, de toeleverancier en het kennis- en beslissingscentrum te opereren’, aldus Stijn Decock.
De laatste maanden zijn er ook duidelijke Belgische voorbeelden, zoals Continental in Mechelen en de speelgoedfabrikant Clics Toys. Bij deze laatste is het zelfs helemaal de omgekeerde wereld: de productie zit in België, de marketing en het ontwerp in Zuid-Korea.
Maar Stijn Decock stelt zich meteen de vraag dat als geen enkele arbeider bij het productieproces betrokken is, wat zijn dan de voordelen voor ons land om dat soort activiteiten aan te trekken? Zijn antwoord hierop luidt:
‘Vooreerst betekent het niet dat een bedrijf dat met een volledig automatische productielijn werkt geen personeel meer nodig heeft. Er zijn altijd activiteiten die niet volledig geautomatiseerd kunnen worden, zoals het onderhoud, de installatie van nieuwe machines en onderdelen, het laden van vrachtwagens, bepaalde controles die een machine niet aankan. Zo heeft Continental ondanks zijn volledig geautomatiseerde lijn 500 mensen in dienst. De regel dat iedere job in de maakindustrie 2,5 jobs verderop creëert, blijft trouwens overeind.’
‘Ten tweede is de terugkeer en de versterking van onze maakindustrie erg belangrijk voor een gezond herstel van de handelsbalans. Het is veel gemakkelijker een grote hoeveelheid goederen te exporteren dan diensten. Na jaren van grote tekorten lijkt België dankzij een industriële renaissance en lagere grondstoffenprijzen opnieuw af te stevenen op een duurzaam herstel van die balans.’
Volgens Decock is belangrijk dat we die positieve tendens nu versterken. Door een goede mobiliteit, geschoold personeel en een aantrekkelijke fiscaliteit.
